1. Home
2. Nieuws
3. Van chaos naar betrouwbare geestelijke zorg: Psychotherapeuten pleiten voor erkenning en kwaliteit

Van chaos naar betrouwbare geestelijke zorg: Psychotherapeuten pleiten voor erkenning en kwaliteit

Opiniestuk dd. 18/11/2024

De passage van Griet Op de Beeck in de media na haar nieuwe boek ‘Het wordt beter’ deed veel stof opwaaien. Nu dat stof is gaan liggen, is het tijd om over de oplossingen na te denken, zodat de hulpzoekende burger het kaf van het koren kan scheiden. De Belgische Federatie van Psychotherapeuten (BFPT) waarschuwt al langer dat de wetgeving niet mee evolueert met de snelgroeiende noden binnen de geestelijke zorg. De urgentie voor een coherent en stevig kader voor deze zorg is groter dan ooit.

Het mentale welzijn van de Belg bevindt zich in een zorgwekkende staat. Eén op drie Belgen kampt met psychische problemen, en bij jongeren blijft het aantal gevallen van suïcidepogingen en – gedachten zorgelijk hoog. De vraag naar geestelijke zorg is groter dan ooit, wachtlijsten reiken de hoogte in, en de zorgvragen worden complexer door sociale factoren zoals migratie, gender en armoede.

Er is dus dringend nood aan meer handen in de geestelijke zorg, zonder in te boeten op kwaliteit weliswaar. En die meer handen, die zijn er. Want ook het aanbod wordt complexer, uitgebreider en laagdrempeliger. De psycholoog en psychiater staan er niet langer alleen voor. Ze krijgen hulp van psychotherapeuten, seksuologen, counselors, … : meer zorgverleners die klaar staan om mensen te helpen én de juiste expertise hebben om dat te doen op maat van de patiënt. Dé oplossing lijkt dus voorhanden.

Maar daar knelt vandaag echter ook het schoentje. De titel van (psycho)therapeut is niet beschermd, wat wil zeggen dat iedereen die zich geroepen voelt, zich (online) kan promoten als psychotherapeut. Dit is gevaarlijk, want mensen met een hulpvraag komen daardoor in het Wilde Westen van geestelijke zorg terecht, waar mensen die dringend hulp nodig hebben, zonder enige bescherming terecht kunnen bij onbevoegde of zelfs schadelijke zorgverleners. Omdat de Wet op de Uitoefening van de Geestelijke Gezondheidszorg (WUG-wet psychotherapeut als beroepstitel niet erkent, maar eerder aanziet als een behandelvorm is het voor de hulpzoekende burger moeilijk om het kaf van het koren te scheiden.

De BFPT pleit daarom voor een herschrijving van de WUG-wet, waarbij de titel van psychotherapeut wordt erkend. Deze wet zou ook de oprichting van een onafhankelijke commissie mogelijk moeten maken die verantwoordelijk is voor accreditaties, kwaliteitscontrole van opleidingen en bijscholingen, en die zou fungeren als ombudsman voor klachten en overtredingen. Een dergelijk systeem zou niet alleen schadelijke therapieën kunnen indammen, maar het ook mogelijk maken voor patiënten om via officiële kanalen de juiste zorgverlener te vinden. Zo verdwijnen zij niet langer in het doolhof van online aanbieders zonder garanties.

Het uitoefenen van psychotherapie is wél beschermd: Sinds 2016 kunnen enkel artsen, klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen een psychotherapie-opleiding volgen. Ook dat klaagt de BFPT aan. Want een vooropleiding tot psycholoog of psychiater biedt geen exclusieve garantie om een goede therapeut te zijn. De groeiende diversiteit in de zorgvraag vereist ook diversiteit in het aanbod. Beroepsgroepen zoals maatschappelijk werkers en psychologisch consulenten staan vaak dicht bij de leefwereld van patiënten en vormen een belangrijke aanvulling in een multidisciplinair team. De huidige wetgeving belet echter een breed en op maat gesneden zorgaanbod.

Niets doen is gevaarlijk. Want de wachtlijsten blijven groeien en huisartsen worden overspoeld met werk: maar liefst 30% van hun consultaties betreft psychologische zorg. Het is tijd voor actie. Iedere Belg moet kwalitatief en op maat geholpen kunnen worden. Dit kan alleen als de titel van psychotherapeut officieel wordt erkend, er duidelijke kwaliteitscriteria en een verantwoordelijke commissie komen, en patiënten via een erkend platform toegang krijgen tot de juiste zorgverlener.

Daarom pleiten we voor een open en constructieve dialoog met alle actoren in de geestelijke gezondheidszorg. Alleen dan kunnen we met alle experten aan tafel een zorgsysteem bouwen dat écht voldoet aan de noden van de samenleving. We moeten samen de veiligheid van patiënten en de kwaliteit van geestelijke zorg vandaag nog garanderen.